Shvetsiya - Szwecja

Shvetsiya
Sverige
Bayroq
Shvetsiya bayrog'i.svg
Manzil
Shvetsiya o'z mintaqasida.svg
Ma `lumot
Poytaxt shaharStokgolm
Tizimkonstitutsiyaviy monarxiya
Valyuta1 shved kronasi (SEK) = 100 re
Vaqt zonasiqish vaqti 1.00, yozgi vaqt UTC 2.00
YuzakiMaydoni 449,964 km²
Aholi10 379 295
Rasmiy tilShved
Hukmron din87% lyuteranlar, 2% katoliklar
Telefon kodi 46
Elektr kuchlanish230V / 50Gts
Avtomobil kodiNS
Avtomobil harakatio'ng qo'l
Internet domeni.se

Shvetsiya, rasmiy nomi Shvetsiya Qirolligi (shved tilida Sverige, Konungariket Sverige) - Skandinaviya mamlakati Shimoliy Evropa.

U 1995 yildan buyon a'zo Yevropa Ittifoqi. Bilan chegaradosh Norvegiya, Finlyandiya va Daniya (Oresund ko'prigi bo'ylab).

17 -asrda Shvetsiya harbiy kuch bo'lgan va deyarli ikki asr davomida hech qanday urushda qatnashmagan. U har ikki jahon urushida betaraf qolgan. Uzoq vaqt davomida isbotlangan kapitalistik tizim, keng qamrovli ijtimoiy imtiyozlar tizimi bilan bir vaqtda, yuqori ishsizlik, yashash xarajatlarining oshishi va Shvetsiyaning xalqaro bozorlarda pasayishi tufayli zaiflashdi. Shvetsiyaning siyosiy va iqtisodiy integratsiyadagi roli to'g'risida qaror qabul qilinmagan Evropa Shvetsiya Evropa Ittifoqiga faqat 1995 yilda qo'shilgan va 1999 yilda evro kiritmagan.

Xarakterli

Geografiya

Shvetsiya past tog'li mamlakatdir. O'rtacha balandligi dengiz sathidan 276 m, dengiz sathidan 1000 m balandlikda. ular mamlakat hududining 2,6 foizini egallaydi.

Bilan chegaradosh shimoli -g'arbda Norvegiya mamlakatning eng baland cho'qqisi - Kebnekaysa (dengiz sathidan 2111 m) bilan Skandinaviya tog'lari bor. Bu tog'lar juda ko'p mayda muzliklari bo'lgan keng yassi tekisliklar bilan ajralib turadi. Sharqdan ular Shimoliy Shvetsiya (Norland) tog'lari bilan tutashib, janubga qarab Markaziy Kosciusko depressiyasiga, so'ngra Janubiy Shvetsiya tog'lari va Skaniya yarim oroliga buriladi. Janubiy Shved tog'lari qirg'oq pasttekisligi bilan o'ralgan: Halland va Kalmarska. Janubi -sharqni Zachodniobotnika pasttekisligi, shimoli -sharqni Lapland tog'lari egallaydi.

Shvetsiya quruqlik suvlariga juda boy, bu borada uchinchi o'rinda turadi Evropa Aholi jon boshiga. Bu erda zich daryo tarmog'i mavjud. Daryolar qisqa bo'lsa -da, suvga boy, tez, to'lqinlar, sharsharalar va girdoblarga to'la. Eng uzun daryolar - Klar (520 m) va mamlakat markazida Dalyolren oqadi. Biroq, eng go'zal daryolar Norrland orqali oqadi, tog'li ko'llardan boshlanadi.

Shvetsiyada 100 mingga yaqin ko'l bor. va mamlakat hududining 8,5% dan ortig'ini egallaydi. Eng katta ko'llari: Verner (5,545 km²), Vättern, Malaren, Xyälmaren. Eng chuqur Hornaren ko'li - 221 m. Shvedlar o'z daryolari va ko'llarining suvlari shunchalik toza ekanki, uni qo'rqmasdan ichish mumkin, deb da'vo qiladilar. Bu biroz bo'rttirilgan bo'lishi mumkin bo'lsa -da, hech bo'lmaganda mintaqada Laplandiya tabiiy muhit ifloslanmagan bo'lib qoldi. Mamlakatning bu qismida inson faoliyati zarur minimal darajada cheklangan.

fauna va flora

Shvetsiyada tabiatni muhofaza qilish bo'yicha qat'iy qonunlar mavjud. Bu erda amalda hamma joyda harakat erkinligini kafolatlaydigan qadimiy yozilmagan qonun kuchga kiradi. Siz hech qanday zarar ko'rmaguningizcha, chodir tikishingiz, lager qurishingiz, qo'riqxonalarni aylanib o'tishingiz va hatto shaxsiy maydonlarda yurishingiz mumkin. Mamlakatda 190 dan ortiq atrof -muhitni muhofaza qilish ob'ektlari, shu jumladan 2330 ta milliy bog'lar, umumiy maydoni 6330 km² dan ortiq.

Shvetsiya janubi asosan Markaziy Evropada joylashganligi sababli, shimoliy Shimoliy Arktik doiraning orqasida joylashgan - Shvetsiya o'simliklari hijob botqoqlaridan tortib to bargli o'rmonlarga qadar har xil.

Shved faunasi haqida gap ketganda, shuni aytish kerakki, bu erda insonning tabiiy muhit bilan aqlli yashashi tufayli ko'p narsalarga erishildi. Hozirgi Shvetsiyada juda ko'p sonli ayiq, vachin, tulki va kiyik bor. Uzoq shimolda bug'ular boqiladi (endi yovvoyi tabiatda topilmaydi). Biroq, Shvetsiya, avvalo, ornitologlar uchun jannatdir, u erda qushlarning noyob turlari ko'p uchraydi.

Iqlim

ShaharYilYanvarfevralMartAprelMayIyunIyulAvgustSentyabrOktyabrNoyabrDekabr
Stokgolm 6 ° C-2,8 ° S-3,3 ° S0 ° C 3.8 ° S 10,5 ° S 14,3 ° S 17 ° C 15,9 ° S 11 ° C 6 ° C 1,6 ° S-2,2 ° S
Gothenburg 8,8 ° S 0,5 ° S 0,5 ° S 2.7 ° S 5,5 ° S 11 ° C 15 ° C 15,9 ° S 15,4 ° S 12.1 ° S 8,8 ° S 3.8 ° S0 ° C
Malmö 7.6 ° S0 ° C-0,5 ° S 2,2 ° S 5,5 ° S 11 ° C 14,3 ° S 16,5 ° S 16 ° C 12,7 ° S 8,2 ° S 4.4 ° S 1,1 ° S

Shvetsiya mo''tadil iqlimga ega va Shimoliy Atlantika oqimi tufayli u kenglikdan ko'ra yumshoqroq. Mamlakat shimolida iqlimi qit'a, qishi qattiq va yozi salqin. Dengiz havo massalari Shvetsiyaning markaziy va janubida ustunlik qiladi.

Havoning o'rtacha oylik harorati quyidagicha:

  • Yanvar 0 ° C va iyul 15-17 ° C - janubiy qirg'oqlar Scania
  • Yanvar —14 ° C va iyul 10 ° C - yarim tunda

Yomg'ir Shved iqlimining o'ziga xos xususiyati bo'lib, ob -havoni tez -tez muhokama qilinadigan mavzulardan biriga aylantiradi. Yillik yog'ingarchilik tog 'vodiylarida 400 mm, mamlakat janubida 600–700 mm, tog'larda 1500 mm gacha. Yog'ingarchilikning katta qismi qor shaklida tushadi, uning qoplamasi janubda bir necha kundan 2-3 oygacha, shimolda esa 8 oygacha qoladi.

Tarix

Shvetsiya tarixi 12000 atrofida boshlanadi. miloddan avvalgi yillar qalin muz qatlami shimolga qarab chekinishni boshlagan va muzdan ozod bo'lgan hududlarda ko'chmanchi qabilalar paydo bo'la boshladi. Doimiy qishloq xo'jaligi erlari 3 mingga yaqin rivojlandi. miloddan avvalgi yillar Shvetsiyada yashagan eng qadimgi xalqlar haqidagi ma'lumotlarni Rim tarixchisi Tatsitda topish mumkin. U bu hududda gotlar va svearlar yashaganligini yozgan. Bu ikkinchi qabila mamlakatga shunday nom bergan. Ularning asosiy siyosiy va diniy markazi Uppsala edi. 700 dan 1000 gacha bo'lgan davr - Vikinglar davri - Skandinaviya mamlakatlari tarixidagi dengizchilar va bosqinchilar. Xristianlik butparast Odin dinini Shvetsiyadan juda sekin ko'chirdi va birinchi shved qiroli Olaf Skatkonung 1008 yilda suvga cho'mgan bo'lsa -da, 12 -asrda butparast poytaxt Uppsala nihoyat qulab tushdi.Skandinaviya qirolliklarini birlashtirishga urinishlar. Qirolicha Margaret bunga muvaffaq bo'ldi va taxtga nomzod sifatida Pomeraniya jiyani Erikni qo'ydi. 1396 yilda u Shvetsiya qiroli etib saylandi va u Daniya va Norvegiya taxtlarida o'tirgani uchun Skandinaviya davlatlarining birlashishi haqiqatga aylandi. Tarixda bu pakt Kalmar Ittifoqi deb nomlangan. Vaqt o'tishi bilan, ko'pincha qarama -qarshi manfaatlar kasaba uyushmasiga xavf tug'diradi. Bir qator qo'zg'olon va qo'zg'olonlar bo'ldi, ular qon bilan bostirildi va "qon to'kish" nomi bilan tarixga kirdi. Shvetsiya tarixidagi eng mashhur shaxslardan biri 1520 yil Stokgolm qirg'inidan keyin Gustav Erikson edi. U daniyaliklar bilan muvaffaqiyatli kurashdi va ularga qarshi qo'zg'olon ko'tardi. G'alabadan keyin Daniya parlament uni Shvetsiya qiroli etib sayladi va shu bilan ittifoqni buzdi. Vasa sulolasi hukmronligi 150 yil davom etdi va bu davrda Lyuteran Shvetsiyasi Evropaning eng kuchli monarxiyasiga qarshi g'alaba qozongan urushlarga aylandi. Rossiya va Polsha. Aynan o'sha paytda Shvetsiya, asosan, konchilikka asoslangan tez iqtisodiy rivojlanishni boshdan kechirdi. Mamlakat Boltiq dengizini Shvetsiya ichki suv havzasiga aylantirish uchun hududiy kengayish siyosatini olib bordi. Charlz XII davrida buyuk davlatning qulashi yuz berdi. Bu monarx Buyuk Pyotr I qo'mondonlik qilgan rus qo'shinlari bilan Poltava jangida tarixiy mag'lubiyatga uchradi. U vafotidan so'ng, mutlaq monarxiyaning qulashi, shuningdek, iqtisodiyot va samarali hukumatning qulashi kuzatildi. Gustav III taxtga o'tirishi monarxiyaning qayta mustahkamlanishini va ma'rifiy absolyutizmning qisqa davrining paydo bo'lishini ko'rsatdi. Bu monarx 1771 yildan hukmronlik qilib, frantsuz me'morchiligi va haykaltaroshligini yaxshi ko'rgani uchun san'atning rivojlanishini yoqlagan. Shuningdek, shvedlar unga 1772 yilda chiqarilgan konstitutsiyaga qarzdor. Bu diniy erkinlikni, barcha ijtimoiy tabaqalar vakillarining davlat funktsiyalaridan foydalanishini, qiynoqlarning bekor qilinishini va matbuot erkinligini ta'minladi. Gustav III 1792 yilda qotil qo'lida vafot etdi. Uning o'limidan so'ng, davlatning qulashi davri yana boshlandi, bu frantsuz marshali Bernadot taxtga o'tirguniga qadar davom etdi (u Karol Jan ismlarini oldi). Uning hukmronligi davrida Shvetsiya anti-Napoleon koalitsiyasiga qo'shildi va Napoleon Leypsig jangida mag'lubiyatga uchraganidan so'ng, Shvetsiya qaytarib oldi. DaniyaNorvegiya. Birinchi jahon urushi boshlanganda, Shvetsiya neytrallikni e'lon qildi, shu bilan birga kuchli ichki nemisparastlik hamdardligini to'xtatishga harakat qildi. Ular ko'p asrlik savdo, madaniy va til munosabatlaridan kelib chiqqan. Ikkinchi jahon urushi paytida Shvetsiya davlati yana betaraf edi. Bu safar nemisparastlarning hamdardligi past edi. 1973 yilda, bobosi Gustav VI Adolf vafotidan so'ng, hozirgi Karl XVI Gustaf Shvetsiya taxtiga o'tirdi. 1995 yilda mamlakat Evropa Ittifoqiga qo'shildi. Shvetsiya farovonlik mamlakati, garchi uning fuqarolari dunyodagi eng yuqori soliqlarni to'lasa.

Madaniyat va san'at

Shvetsiyaning Evropa va jahon madaniyatiga qo'shgan hissasi haqida gapirganda, shvedlar so'nggi bir necha o'n yilliklar ichida eng katta yutuqlarga erishgan sohadan boshlash kerak. Uinston Cherchill bir marta Greta Gabroni "barcha davrlarning eng qiziq ayoli" deb aytgandi. Dunyo ham lablarida shved aktrisalarining ismlari bor edi: Ingrid Bergman, Anita Ekberg, Bibi Anderson, Britt Ekland va Elke Sommers. Ingmar Bergman rejissyorlik qilgan filmlar butun dunyoda katta qiziqish uyg'otdi va falsafiy muammolarni mohirlik bilan kinoga o'tkazib, uning durdona asarlari tezda shved asarlari bilan aniqlana boshladi. Bergman bilan bir qatorda, uning sevimli aktyori Maks von Sydov xalqaro miqyosda shuhrat qozondi va mashhurlikka erishdi, shved kinematografiyasining yana bir vakili Sven Nikvist amerikalik rejissyor Vudi Allenning bir nechta filmlarining operatori. Shved rassomlarining muvaffaqiyatiga ko'p yillar davomida turli stipendiyalar va annuitetlar berib kelayotgan davlatning o'ziga xos madaniy siyosati ta'sir ko'rsatadi. Ijodkorlar hayotning moddiy tomonidan qo'rqmasdan, o'z kasblariga to'liq bag'ishlashlari mumkin. Shunisi qiziqki, Shvetsiyada, boshqa Skandinaviya mamlakatlaridagi kabi, kitobi nashr etilgan va jamoat kutubxonalari tarmog'ida bo'lgan yozuvchi har bir qarz uchun oz miqdorda haq oladi. Shvetsiyada bolalarni tarbiyalashga alohida e'tibor qaratiladi. Bu yerdagi bosh qahramon - yozuvchi Astrid Lindgren, uning kitoblari 17 tilga tarjima qilingan. Bu mashhur yozuvchi tug'ilgan Vimmerbida miniatyuralar shaharchasi tashkil etilgan, u erda uning kitoblaridan bolalarga ma'lum bo'lgan belgilar yashaydi. Boshqa Evropa mamlakatlarida bo'lgani kabi, tantanali ravishda nishonlanishidan tashqari, katolik bayramlari, ya'ni Rojdestvo va Fisih bayrami, o'ziga xos mahalliy bayramlar deb ataladi. Valpurga - Bahor bayrami 30 aprel kuni nishonlandi, garchi mamlakatning ko'p joylarida hali ham qor bor. Shu kuni, 1928 yildan boshlab, Stokgolmdagi eng go'zal Lusiya tanlovi deb nomlangan go'zallik tanlovi tashkil etiladi. Lusiyaning boshida yonib turgan shamlar yorug'lik va tungi yovuz kuchlarni mag'lub etadigan nurning ramzi. Shvedlarning yana bir odati - Sankt -Peterburgni nishonlash. Jana har doim keyingi shanba kuni, 24 iyundan oldin tashkil qilinadi. Albatta, taom har qanday bayramning muhim qismidir. Qanday bo'lmasin, oddiy shved xushchaqchaq kompaniyada ovqatlanishni va ichishni yaxshi ko'radi. Shvetsiyada oshpazlik masalalariga katta e'tibor qaratiladi va shved oshxonasi Skandinaviya mamlakatlaridagi eng boy va xilma -xil oshxona hisoblanadi. Shved oshxonasining o'ziga xos xususiyati shirin va sho'r ta'mlarning kombinatsiyasi hisoblanadi. Ovqatlanishning klassik shakli, ko'plab Evropa mamlakatlarida mashhur, deb ataladi smorgasbord, shved bufet. Tushlik vaqtida shvedlar shoshib ovqatlanadilar - odatda o'z ish joyiga yaqin restoranda yoki shunchaki kompaniyaning oshxonasida. Kunning asosiy taomlari - oila a'zolari bilan kechki ovqat 18:00. Shvetsiyaning janubida qishki to'xtash paytida (22 dekabr), kun atigi 6 soat davom etadi va shimolda Shimoliy qutb doirasidan tashqarida 24 soatlik qutbli tun bor. Mamlakatning Arktika qismida ko'cha chiroqlari qishda o'chirilmaydi, qor tozalagichlar, muzqaymoqlar va muzdan tushirish uskunalari tunu kun ishlaydi. Har yili shvedlar Qishki Nur bayramini nishonlab, zulmatga qarshi kurashadilar. Derazalarga yonib turgan shamlar qo'yilgan, shahar maydonlarida Rojdestvo daraxtlari yarqiragan.

Siyosat

Shvetsiya konstitutsiyaviy monarxiya. Konstitutsiya bitta huquqiy hujjat emas, chunki u alohida hujjatlardan iborat:

  • 1974 yil "Hukumat shakli to'g'risida" qonun
  • 1948 yil "Matbuot erkinligi to'g'risida" qonun
  • 1810 yildan "Taxtga vorislik akti".

Bu asosiy huquqlardan tashqari, "Riksdag qonuni" ham bor, u yuqorida aytilganlardan pastroq darajaga ega, aslida asosiy huquqlar va oddiy qonunlar o'rtasida oraliq pozitsiyani egallaydi. Shunga qaramay, buni "Shvetsiya Konstitutsiyasi" ning keyingi nashrlarida yuqorida aytib o'tilgan uchta akt bilan birga topish mumkin. Amaldagi konstitutsiya 1975 yil 1 yanvardan kuchga kirdi. U 1954 yilda boshlangan uzoq munozaralardan so'ng qabul qilingan. Bu munozaraga shohning siyosiy tizimda ustunligi berilgan konstitutsiyaning mazmuni bilan Shvetsiya sotsial -demokratik ishchilar partiyasi (SAP) tomonidan boshqariladigan parlament hukmronligi o'rtasidagi tafovut sabab bo'ldi. Shuni ta'kidlash joizki, Shvetsiya siyosiy tizimda islohotlar juda sekin amalga oshiriladigan va odatda mavjud echimlarni qabul qilishdan iborat mamlakatdir.

Podshoh davlat boshlig'i, lekin unchalik kuchga ega emas. Asrlar mobaynida u ularni muntazam ravishda boshqa davlat organlariga: parlament, hukumat va boshqa markaziy idoralarga yo'qotdi. Biroq, rasmiy ravishda, bu hali ham ijro etuvchi hokimiyat mavzusi. Biroq, konstitutsiyaning eng yangi versiyasi uning huquqlarini shu qadar cheklab qo'ydiki, ular hatto Britaniya qirolichasidan ham kichikroq. Shunday qilib, Shvetsiya qirolining vakolatiga quyidagilar kiradi:

  • boshqa davlat rahbarlari va diplomatlarga Shvetsiya vakili;
  • davlatda Evangelist lyuteran cherkovining ustunligi,
  • Riksdag sessiyasining tantanali ochilishi,
  • Nobel mukofoti taqdimoti,
  • maslahat berish, parlament va hukumatni rag'batlantirish va ogohlantirish.

Shuningdek, monarx bosh vazir tomonidan davlatning holati va hukumatning eng muhim ishlari to'g'risida xabardor bo'lish huquqiga ega. Qizig'i shundaki, qirol qurolli kuchlar boshlig'i vazifasini yo'qotdi. Shuningdek, u bosh vazirni tayinlash va vazirlar tayinlanishini tasdiqlash vakolatiga ega emas. Biroq, "Hukumat shakli to'g'risidagi qonun" da topilgan iborani topish, shoh o'z harakatlari uchun javobgar emas. Hozirda Karl XVI Gustaf Shvetsiya taxtida. Bu Frantsiya marshali Jan -Baptist Jyul Bernadot tomonidan asos solingan Bernadottlar sulolasidan - keyinchalik Charlz XIV Jon.

Riksdag nomi bilan tanilgan Shvetsiya parlamenti bir palatali. Garchi 1969 yilgacha u ikki palatali, 1866 yilgacha esa to'rt kamerali bo'lgan. Riksdagga saylovlar:

  • umumiy,
  • teng,
  • to'g'ridan -to'g'ri,
  • sir

Parlamentning vakolat muddati 4 yil, 1994 yilgacha atigi 3 yil davom etgan. Yevropa parlamenti deputatlari nomzodlari Riksdagdagi 349 o'rin uchun kurashmoqda. 310 deputatlik saylov okrugidan, 39 partiya milliy partiyalar ro'yxatidan. Oxirgi o'rinlar guruhi Riksdagga kirgan partiyalar o'rtasida har bir mamlakat uchun 4% ovoz miqdoridan oshib ketgandan keyin taqsimlanadi. 4% yuta olmagan, lekin saylov okruglaridan birida 12% ovoz olgan partiyalar, shuningdek, parlamentda o'z deputatlariga ega bo'lishlari mumkin, lekin ikkinchi guruh o'rinlari bobida qatnasha olmaydilar. Deputatlar Sen -Laganing o'zgartirilgan proportsional saylov tizimiga ko'ra saylanadi. 18 yoshdan oshgan fuqarolar passiv va faol ovoz berish huquqiga ega. Shved parlamenti uchun o'ziga xos xususiyat - bu varamen yoki deputatning vazifasi. Har bir deputatning o'rinbosari bor, bu esa, agar deputat o'z vazifasini bajarishga qodir bo'lmasa ham, varamen o'z vazifasini bajarishga imkon beradi. Varamen o'z deputati bilan bir partiyadan bo'lishi kerak. Riksdag - shtatda asosiy hokimiyat organi. U qonun chiqaruvchi va nazorat qiluvchi funktsiyaga ega. Bundan tashqari, uning pozitsiyasi konstitutsiyani o'zgartirish va uni talqin qilishning mutlaq huquqi bilan mustahkamlanadi. Shvedlar, Asosiy qonunni hurmat qilishsa -da, unga qat'iy rioya etishga katta ahamiyat bermaydilar. Riksdag tomonidan chiqarilgan qonunlar konstitutsiyaviy bo'lishi mumkin emas. Shuning uchun Shvetsiyada Konstitutsiyaviy sud degan narsa yo'q. Bu holat konstitutsiyaviy huquqni davolashda konstitutsiyaviy dualizm deb ataladi. Konstitutsiyaga yuqorida aytib o'tilgan tuzatishga kelsak, uni amalga oshirish uchun Riksdag mutlaq ko'pchilik ovoz bilan ikkita bir xil qarorni e'lon qilishi va ularni parlament saylovlari ajratishi kerak. Bu saylovlar bilan konstitutsiyaviy referendum o'tkazilishi mumkin. Uni amalga oshirish uchun barcha deputatlarning 1/10 qismi tomonidan taklif kiritib, 1/3 qismiga qabul qilish kifoya. Agar fuqarolar o'zgarishlarga qarshi bo'lsa, parlament ikkinchi qarorni qabul qila olmaydi. Agar fuqarolar tarafdor bo'lsa, konstitutsiyaga o'zgartirish kiritish tartibi yangi saylangan Riksdag tomonidan davom ettiriladi. Yangi parlament saylanganidan so'ng, Saylovni tekshirish qo'mitasi tuziladi, unga qarshi chiqish mumkin: saylovni noto'g'ri o'tkazish. U quyidagilarni o'z ichiga oladi:

  • rais (sudya yoki bir vaqtning o'zida deputat bo'la olmaydigan sobiq sudya)
  • 6 a'zo.

Riksdagdagi yana bir qiziqarli xususiyat - bu talman. Talman parlamentni boshqaradi. Uning vazifalariga quyidagilar kiradi:

  • bosh vazirni tayinlash,
  • unga hukumat tuzish vazifasini yuklab,
  • parlament protseduralarini talqin qilish,
  • a'zolarning gapirish tartibini aniqlash.

Talman xolis bo'lishi kerak, shuning uchun u o'z partiyasi uchun ovoz bermaydi va gapirmaydi. Talman o'z o'rinbosarlari, fraksiya rahbarlari va Riksdag kantsleri boshlig'i bilan birgalikda Prezidentlar Kengashini tuzadi, bu qonun chiqarish jarayonlariga katta ta'sir ko'rsatadi. Riksdag, shuningdek, to'rtta ombudsmanni tayinlaydi. pastga

  • adolat muhim,
  • harbiy,
  • iste'molchilar huquqlarini himoya qilish.

Ularning asosiy vazifasi - hukumatning parlament oldida hisobot berish. Shunday qilib, adolat bo'yicha ombudsman qonunlarning davlat organlari (hukumatdan tashqari) tomonidan bajarilishini ta'minlaydi. U qonunbuzarliklar haqidagi ma'lumotlarni ommaga oshkor qiladi. Harbiy ombudsman mudofaa sohasidagi qonunlar: harbiy xizmat va qurolli kuchlarning faoliyati ustidan nazoratni amalga oshiradi. O'z navbatida, iste'molchilar huquqlarini himoya qilish bo'yicha ombudsman xaridorlarning manfaatlarini kuzatadi, shunda sotuvchilar qonunga bo'ysunadi, taklif qilinayotgan mahsulotlarning sifati haqida qayg'uradi va narx bo'yicha halol bo'ladi. Shved iste'molchisining manfaatlari haqiqatdan ham himoyalangan. Riksdag, ombudsmanlardan tashqari, Shvetsiya banki gubernatori, Talman, kantsler boshlig'i, Riksdag kotibi va doimiy va maxsus (vaqtinchalik) komissiyalar raislarini ham tayinlaydi. Parlament, shuningdek, Tashqi ishlar bo'yicha maslahat kengashini tuzadi:

  • 9 deputat,
  • Talman,
  • Qirol.

Tashkilot tashqi siyosat sub'ektlariga maslahat berish va nazorat qilish bilan shug'ullanadi. Bu doimiy komissiyalar yuqori darajadagi avtonomiyaga ega. Ular parlamentdagi partiya kuchlari muvozanati asosida tanlanadi. Ularning vakolatlariga quyidagilar kiradi: keyinchalik Riksdagga yuborilgan qonun loyihalari va qarorlar bo'yicha fikrlar chiqarish. Qo'mitalar - ekspertlar va vazirlar bilan munozara joyi bo'lib, ular oxir -oqibat bo'lajak qonunning shakli va mazmunini kristallashtiradi. Parlamentni muddatidan oldin tarqatib yuborishga kelsak, u ikki holatda bo'lishi mumkin. Birinchisida, yangi bosh vazir nomzodi Talman tomonidan to'rt marta rad etilishi kerak. Ikkinchisida, hukumat ishonch bildirilmasligi e'lon qilinganidan keyin bir hafta ichida (Shvetsiyada faqat 1969 yildan beri mavjud), yangi saylovlarni tayinlaydi.

Hukumat ijrochi va qonun chiqaruvchi hokimiyatni amalga oshiradi va bosh vazir va u tayinlagan vazirlardan iborat. Shvetsiyada vazirlarning ikki toifasi mavjud. Birinchisi, ayrim vazirliklar uchun mas'ul vazirlar, ikkinchisi-portfelsiz vazirlar (maslahatchi-maslahatchi deb ataladi). Vazirliklar unchalik katta emas. Ular faqat boshqaruv va qonun chiqaruvchi funktsiyaga ega, chunki ular yonida keng markaziy idoralar joylashgan. Ularning mansabdor shaxslari siyosatdan chetda va yaxshi ma'lumotli. Bu idoralar kundalik boshqaruv uchun javobgardir. Bu holat davlat boshqaruvining dualizmi deb ataladi. Bu davlat institutlarining samaradorligini oshiradi. Boshqaruv va boshqaruv funktsiyalarini birlashtirgan yagona Tashqi ishlar vazirligi bu qoidadan istisno. Hukumat bosh vaziri har doim hukmron partiyaning etakchisidir, garchi har doim ham ko'pchilik partiya emas, chunki Shvetsiyada ozchilik parlamentarizm shvedligi mavjud. Uning hodisasi shundaki, Riksdagda ozchilikni tashkil etuvchi partiyaning hukmronligi mumkin. Bu shvedlarning pragmatizmidan kelib chiqadi, ular murosa qilishga tayyor va davlat manfaatlarini partiya manfaatlaridan ustun qo'yadi. Ushbu printsip ko'pincha SAP tomonidan ishlatilgan. Premerani Talman tayinlaydi. U taklifni Riksdagga taqdim etadi. Agar parlament tomonidan to'rt marta rad etilgan bo'lsa, bosh vazirni tayinlash tartibi faqat yangi, buyurtma qilingan saylovlardan so'ng amalga oshiriladi. Yuqorida aytib o'tganimdek, Shvetsiyada ishonchsizlik ovozi mavjud. Agar bosh vazir ularni qabul qilsa, butun hukumat iste'foga chiqishi kerak, bu esa, jumladan, Vazirlar Kengashida bosh vazirning o'ta kuchli pozitsiyasi. Shvetsiyada ko'p yillar davomida bitta bosh vazir hukmronlik qiladi. Yaxshi misol - 1946–1969 yillarda hukmronlik qilgan T. Erlander. Hukumat Riksdagga hisob berishdan tashqari, konstitutsiyaviy javobgarlikni ham o'z zimmasiga oladi. Shvetsiyada Riksdag konstitutsiyaviy komissiyasi mavjud, u hukumat qonunga bo'ysunadimi yoki uning siyosati Qirollik manfaatlaridan kelib chiqadimi-yo'qligini tekshiradi. Hukumat o'z ombudsmanlarini ham tayinlaydi, lekin ular parlament ombudsmanlaridan farqli vakolat va vazifalarga ega. Hukumat tomonidan tayinlangan ular jamiyat hayotining ayrim sohalarida qonunlarga rioya etilishini nazorat qiladilar. Hukumat, shuningdek, taniqli huquqshunos bo'lgan adliya kantslerini tayinlaydi. Uning asosiy maqsadi - davlat manfaatlarini himoya qilish. Shuningdek, u matbuot erkinligi masalalariga bag'ishlangan. Bundan tashqari, u fuqarolik huquqi bahslarida hukumat vakili. Goran Persson hozirda bosh vazir. U Yashillar va kommunistlarning ovoziga bog'liq bo'lgan ozchilik hukumatni boshqaradi. Hozirgi hukumat bosh vazir va 22 vazirdan iborat. Ular orasida ko'plab ayollar bor.

Urushdan keyingi yillarda Shvetsiyada bitta partiya hukmron edi: 1932 yildan 1976 yilgacha saylovlarda mag'lubiyatga uchragan holda uzluksiz hokimiyatni amalga oshirgan Shvetsiya Sotsial-Demokratik Ishchilar Partiyasi (SAP). U 1991 yilda ikkinchi mag'lubiyatga uchradi, lekin 1994, 1998 va 2002 yillardagi keyingi saylovlar uni yana hokimiyatga olib keldi. Ko'rib turganingizdek, bu partiya Shvetsiyaning siyosiy hayotida albatta ustunlik qiladi. SAP 1889 yilda tashkil etilgan. Uning ko'pchilik a'zolari kasaba uyushmasi faollari. SAP - farovon davlat tarafdori, davlatning iqtisodiyot va ijtimoiy tenglikka kuchli ta'sirini qo'llab -quvvatlaydi. SAP shuningdek, ayollarning teng huquqliligiga ahamiyat beradi. Natijada, Shvetsiyada ayollarning saylangan siyosiy organlardagi ishtiroki ko'pincha 50%ga etadi. Haddan tashqari chap partiya - chap partiya (VP), 1990 yilda kommunistlarning vorisi sifatida tashkil etilgan. Radikalizmiga qaramay, u sotsializmga olib boradigan parlament yo'lini qabul qiladi. Yana bir muhim partiya - O'rta Koalitsiya Partiyasi (MSP). Bu guruhlash konservativ qadriyatlarni bildiradi. Bu partiya a'zolari monarxiya tarafdorlari, Cherkov bilan yaqin aloqalar, ijtimoiy imtiyozlar doirasini kamaytirish va soliqlarni pasaytirish. U katta kapital manfaatlarini ifodalaydi. Yana bir muhim partiya - "ijtimoiy liberalizm" tarafdori bo'lgan Liberal partiya (FP). Konservatorlar singari ular ham davlat aralashuviga va farovonlik tizimining kengayishiga qarshi. 2002 yilda liberallar 13,3% saylovchilarning qo'llab -quvvatlashiga ega bo'lib, saylovlarda ancha muvaffaqiyat qozonishdi. Dehqonlar va kichik biznes manfaatlarini ifoda etuvchi markaziy chap guruh bo'lgan "Markaziy partiya" ni ham aytib o'tish kerak. Biz, shuningdek, o'zini markaz, chap va o'ngga muqobil deb ta'riflaydigan Xristian Demokratik Partiyasini (KdS) ham aytib o'tishimiz kerak. O'tgan saylovlarda "Yashillar" parlamentga ham kirdi, buning uchun, albatta, atrof -muhit muhofazasi ustuvor. Ko'rib turganingizdek, Shvetsiyaning partiya tizimi partiyalarga boy, lekin, albatta, ulardan biri - SAP, faqat Riksdagning bir necha muddatida o'z kuchini yo'qotadi. Oxirgi marta 1991 yilda, MSP, CP, FP va KdS tomonidan koalitsiya tuzilganida yutqazgan.

Malika Viktoriya, Viktoriya Ingrid Elis Desire (1977 yil 14 -iyulda tug'ilgan), Shvetsiya taxtining vorisi. Shvetsiya qiroli Charlz XVI Gustaf va qirolicha Silviyaning to'ng'ich farzandi. Västergötland gersoginyasi. To'liq unvon - qirolicha, Viktoriya taxtining vorisi.

Agar taxtga o'tirsa, malika Viktoriya 300 yil ichida Shvetsiya hukmdori bo'lgan birinchi ayol bo'ladi. Uning shahzoda Charlz Filipning akasi (1979 yilda tug'ilgan) va singlisi malika Magdalenaning (1982 yilda tug'ilgan). U 1979 yildagi qonun tufayli taxt vorisi, shuningdek Britaniya taxtining vorislar ro'yxatiga kiritilgan.

Goran Persson (1949 yil 20 yanvarda tug'ilgan) - Shvetsiyaning 41 -bosh vaziri. U 1996 yil mart oyidan buyon o'z lavozimida. Persson, shuningdek, Shvetsiya sotsial -demokratik ishchilar partiyasi (Sotsial -demokratik partiyalarga e'tibor bering). Perssonning bosh vaziri Ingvar Karlsson edi.

Iqtisodiyot

Shvetsiya eng boy Skandinaviya mamlakati va dunyodagi eng rivojlangan davlatlardan biri, garchi bundan 100 yil oldin ham bu erda qashshoqlik hukm surgan bo'lsa -da, shvedlar non uchun Amerikaga hijrat qilishga majbur bo'lishgan. Shvetsiya iqtisodiy jihatdan yuqori darajada rivojlangan, samarali tashkil etilgan, siyosiy jihatdan neytral va farovon mamlakat. U fuqarolarni huquqlari va daromadlari bo'yicha tenglashtirishga qaratilgan. Sanoatning rivojlanishi 19 -asrning oxirgi o'n yilligida keng miqyosda boshlandi.Bu mamlakatning asosiy mineral boyligi bo'lgan temir rudasiga bo'lgan talabning ortishi bilan bog'liq edi. Bundan tashqari, mis, qo'rg'oshin, rux, kumush, oltin va piritlar qazib olinadi. Energiya manbalarining etishmasligi, ayniqsa, shimoliy daryolarda joylashgan gidroelektrostantsiyalar bilan qoplanadi. 1982 yilda o'tkazilgan referendum natijasida, 2010 yilga kelib Shvetsiya atom energiyasidan voz kechishi va barcha atom elektr stantsiyalarini yopishi to'g'risida qaror qabul qilindi. Mamlakat barcha Evropa mamlakatlarining eng katta o'rmon maydoniga ega (64%). Bir aholiga taxminan 3 gektar o'rmon to'g'ri keladi. O'rmonlarning ko'pligi Shvetsiyaga yog'och, tsellyuloza, qog'oz va karton ishlab chiqarish bo'yicha jahon darajasiga chiqishga imkon berdi. Bu sanoatning zavodlari asosan Borniya ko'rfazi sohillarida to'plangan va bu sanoatning butun mahsulotining 60% eksport qilinadi. Shvetsiya ham o'z mahoratini eksport qilmoqda. Shvetsiya banklari va sug'urta kompaniyalari deyarli barcha qit'alardagi shaharlarda ishlaydi. Uchinchi dunyo mamlakatlarida gidroelektrostantsiyalar, to'g'onlar, yog'och ishlab chiqaruvchi kompaniyalar, aeroportlar, kasalxonalar va boshqa kommunal inshootlar quruvchi shved muhandislari ayniqsa faol.

Jamiyat

An'analar

Shvetsiyada ko'pchilik jamoat joylarida chekish taqiqlangan, shu jumladan. jamoat transportida, avtobus va vokzallarda. Restoranlarda chekmaydigan alohida joylar bo'lishi kerak.

Shvedlar sayyohlarga mehribon va odatda ularga yordam berishga tayyor. Ism bilan chaqirish odatiy holdir va "Hey!" ko'pincha notanish odamlardan eshitiladi.

Kundalik kiyim deyarli hamma joyda, ayniqsa yozda ruxsat etiladi.

Maslahatlar qonun loyihasiga kiritilgan, biroq bu miqdor maksimal 10%gacha yaxlitlanishi mumkin.

Tayyorgarlik

Vizalar

Polsha fuqarolari Evropa Ittifoqi / Evropa iqtisodiy zonasi hududida odamlarning erkin harakatlanish huquqidan foydalanadilar. Shvetsiya Qirolligi hududida 90 kungacha vizasiz kirish va qolish (maqsadidan qat'i nazar) huquqini beruvchi sayohat hujjati-pasport yoki shaxsiy guvohnoma (eski va yangi model). Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwierdzenie tożsamości (szczególną uwagę w przypadku starszych, książeczkowych dowodów osobistych należy zwrócić na aktualność zdjęcia). Ograniczenia swobodnego przemieszczania się i pobytu mogą mieć miejsce jedynie z uwagi na zasady polityki bezpieczeństwa i zdrowia publicznego. Dodatkowe informacje w wersji elektronicznej dostępne są na stronie internetowej MSZ w dziale Informacje konsularne – „Informacje dla obywateli polskich wyjeżdżających do innych krajów UE/EOG”.

Z dniem 30 kwietnia 2006 r. (zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2004/38/WE z 29 kwietnia 2004 r.) w przypadku pobytu nie przekraczającego trzech miesięcy obywatele UE uzyskują prawo pobytu w innym państwie członkowskim bez żadnych dodatkowych warunków i formalności poza koniecznością posiadania ważnego dowodu tożsamości lub paszportu. Prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu uzyska też członek rodziny obywatela UE nie mający unijnego obywatelstwa, niezależnie od jego przynależności państwowej.

Pobyt powyżej 90 dni. Prawo pobytu na okres przekraczający trzy miesiące uzyskują obywatele UE:

  • zatrudnieni lub prowadzący działalność gospodarczą w goszczącym państwie członkowskim;
  • mający wystarczające środki utrzymania dla siebie i członków swojej rodziny, aby nie stanowić podczas swego pobytu obciążenia dla systemu pomocy społecznej goszczącego państwa członkowskiego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne;
  • przybyli do goszczącego państwa członkowskiego w celu podjęcia nauki, w tym szkolenia zawodowego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne i środki finansowe na swoje utrzymanie.

W przypadku takiego pobytu po 30 kwietnia 2006 r. państwa członkowskie mogą wymagać od obywateli UE jedynie zarejestrowania się w urzędzie właściwym dla miejsca pobytu i uzyskania dowodu zarejestrowania się. Osoby, które zamierzają przebywać w Szwecji dłużej lub też osiedlić się tu, powinny złożyć wniosek i uzyskać prawo pobytu (uppehållstillstånd). W tym celu należy skontaktować się z najbliższym oddziałem szwedzkiego Urzędu Migracyjnego (Migrationsverket: www.migrationsverket.se). Do złożenia wniosku, jak i do załatwienia innych spraw związanych z pobytem (bank, ubezpieczenie) wymagany jest paszport. Za złożenie wniosku i wydanie zgody na pobyt nie są pobierane żadne opłaty. Decyzje podejmowane są w ciągu 6 miesięcy od daty złożenia wniosku. W przypadku negatywnej decyzji urzędu migracyjnego należy opuścić Szwecję. Przysługuje wówczas odwołanie do Komisji ds. Cudzoziemców (Utlänningsnämnden) w terminie trzech tygodni od daty otrzymania informacji o odrzuceniu wniosku. Po uzyskaniu pozwolenia na pobyt w Szwecji na okres minimum 1 roku otrzymuje się szwedzki numer ewidencyjny, potocznie nazywany numerem osobowym (personnummer), co jest podstawowym warunkiem stabilnego funkcjonowania w tym kraju. Bez niego praktycznie nie można np. założyć konta w banku, wynająć mieszkania, podłączyć telefonu. Do czasu uzyskania numeru osobowego mająca prawo pobytu rodzina pracownika nie może korzystać z objętego ubezpieczeniem leczenia planowego (sam pracownik może być objęty opieką medyczną na podstawie numeru prowizorycznego – samordningsnummer); żona i dzieci pracownika mogą w tym przypadku korzystać tylko z leczenia, do którego uprawnia ich Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) lub inny, odpowiedni dokument kategorii E100.

Przepisy celne

Osoby wjeżdżające bezpośrednio z obszaru UE nie płacą cła za przewożone rzeczy przeznaczone do użytku osobistego i nie są poddawane żadnym formalnościom granicznym. Ograniczenia i specjalne wymogi dotyczą wwozu: zwierząt, alkoholu, tytoniu, broni i amunicji, niebezpiecznych narzędzi, strzykawek podskórnych wraz z igłami. Niedozwolony jest wwóz narkotyków, środków dopingujących, pornografii. Restrykcje wywozowe obejmują m.in. materiały palne, produkty o znaczeniu strategicznym oraz przedmioty o szczególnej wartości dla kultury. Nie ma ograniczeń co do wwozu z terenu UE do Szwecji środków finansowych. Transakcje powyżej 100 000 SEK są rejestrowane ze względów statystycznych. Bezcłowy przywóz alkoholu z innego kraju UE do Szwecji możliwy jest pod warunkiem, że wwiezie go osobiście osoba w wieku minimum 20 lat i będzie on przeznaczony jedynie na własne potrzeby. Obowiązują następujące limity: 10 l mocnego alkoholu, 20 l produktów o średniej zawartości alkoholu, 90 l wina, 110 l piwa. Papierosy mogą być wwiezione przez osobę pełnoletnią w ilości do 200 sztuk. Szczegółowe informacje dotyczące importu i eksportu towarów dostępne są na stronie internetowej szwedzkiego Urzędu Ceł. Przy zakupach w Szwecji obowiązuje podatek VAT (w Szwecji nazywany MOMS) i akcyza na wybrane towary, takie jak alkohol i papierosy. Prawie wszystkie towary objęte są podstawową stawką VAT w wysokości 25% ceny.

Właściciel psa lub kota może wwieźć zwierzę do Szwecji pod warunkiem właściwego oznakowania go tatuażem lub mikrochipem oraz przedstawienia aktualnego paszportu dla zwierzęcia z udokumentowaniem odpowiednich szczepień i badań (szczepienie przeciw wściekliźnie wraz z testami na antyciała, odrobaczenie).

Przywóz broni do Szwecji z terenu Polski w celach łowieckich i sportowych następuje na podstawie Europejskiej Karty Broni Palnej oraz udokumentowania przyczyny podróży.

Przepisy prawne

Polacy mogą w zasadzie bez przeszkód nabywać nieruchomości w Szwecji. Nie jest wymagane uzyskiwanie specjalnych pozwoleń, z wyjątkiem nabycia nieruchomości o charakterze rolniczym oraz w celu wynajmu. Właściwymi urzędami w sprawach badania, czy występują przeszkody co do zakupu nieruchomości przez cudzoziemców, są organy administracji lokalnej szczebla wojewódzkiego. Ponadto w przypadku zakupu lokalu spółdzielczego zaleca się uprzedni kontakt z zarządem wspólnoty. Umowę należy zarejestrować w urzędzie skarbowym i wnieść opłatę od umowy cywilnoprawnej (1,5% wartości nieruchomości). Obowiązuje powszechny roczny podatek od nieruchomości (dotyczy domów wolno stojących, posiadłości i gruntów). Właściciel obowiązany jest do składania corocznej deklaracji podatkowej i opłacania podatku katastralnego. Zaleca się zawieranie kontraktu na zakup nieruchomości za pośrednictwem szwedzkich koncesjonowanych agentów ds. nieruchomości lub doradców bankowych. Adresy agentów można uzyskać w szwedzkim Stowarzyszeniu Agentów Nieruchomości (Mäklarsamfundet). Zakup nieruchomości w Szwecji nie uprawnia automatycznie właściciela do uzyskania prawa pobytu.

Wymiana waluty

Szwecja nie jest członkiem Europejskiej Unii Walutowej, dlatego ceny są podawane wyłącznie w koronach, bez przeliczania na euro. Przyjezdni mogą wymienić walutę w bardzo sprawnie działających bankach, lepszy kurs oferują jednak kantory – te ostatnie rzadziej występują na prowincji. Zarówno w bankach, jak i kantorach pobierana jest prowizja. Bankomaty znajdują się przed większością banków i w większych centrach handlowych. Karty płatnicze przyjmuje się prawie wszędzie, w większych sklepach można również płacić czekami podróżnymi, a niekiedy także częściej używaną zagraniczną walutą.

Ubezpieczenia

Ze względu na wysokie koszty usług medycznych w Szwecji zaleca się wykupienie indywidualnej polisy ubezpieczeniowej od kosztów leczenia, od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz na powrót chorego do kraju. Przy podróżach samochodem wskazane jest dodatkowe ubezpieczenie komunikacyjne (oprócz obowiązkowego OC również assistance i AC).

Dojazd

Samolotem

Bezpośrednie połączenia między Szwecją i Polską oferują linie lotnicze LOT, Wizz Air oraz Norwegian. Samoloty do Szwecji latają również w barwach linii SAS (przesiadka w Kopenhadze), Finnair (przesiadka w Helsinkach), KLM (przesiadka w Amsterdamie) lub Lufthansa (przesiadka w Düsseldorfie, Monachium lub Frankfurcie).

W przypadku lotu liniami Wizz Air do Sztokholmu może zajść potrzeba dojechania do Sztokholmu (Stockholm City) autobusem, gdyż samolot ląduje na lotnisku Skavsta (100 km na południe od Sztokholmu). Bilet w jedną stronę kosztuje 130 SEK (w dwie 199 SEK). Podróż trwa około 80 minut i jest obsługiwana przez Flygbussarna. Gdy istnieje potrzeba dotarcia na Arlande (międzynarodowe lotnisko w Sztokholmie), należy ze Sztokholmu pojechać autobusem Flygbussarna. Cena biletu w jedną stronę to 89 SEK (w obie 170 SEK), czas podróży wynosi około 40 minut.

Pociągiem

Między Szwecją a Polską nie ma bezpośredniego połączenia kolejowego. Aby dojechać pociągiem należy skorzystać z pociągu Berlin Night Express kursującego między Malmö i Berlinem. Jest to pociąg nocny i wymagane jest wykupienie miejsca w wagonie sypialnym. Cena w dwuosobowym przedziale sypialnym wynosi za bilet jednokierunkowy 1100 SEK. Dzieci płacą 750 SEK. Więcej informacji o pociągu, cenach przejazdów i zniżkach, znajdziesz na stronie internetowej Berlin Night Express. Z Berlina i Malmö należy skorzystać z przesiadek aby dostać się do punktu docelowego.

Inną alternatywą jest dostanie się do Kopenhagi lub Malmö, a następnie skorzystanie z pociągu lokalnego łączącego te dwa miasta. Między Kopenhagą i Malmö pociągi kursują co 20 minut od godziny 5 rano do północy. Od północy do 5 rano raz na godzinę. Bilet jednorazowy kosztuje 80 SEK dla dorosłych i 40 SEK dla dzieci od 6 do 16 lat. Poniżej 6 lat przejazd jest darmowy.Więcej informacji o pociągu, cenach przejazdów i zniżkach, znajdziesz na stronie internetowej Skånetrafiken.

Samochodem

Jadąc samochodem najłatwiej jest skorzystać z oferty jednej z linii promowych. Wybierając drogę lądową musimy skorzystać z otwartego w roku 2000 mostu öresund (öresundsBron), łączącego Kopenhagę w Danii z Malmö w Szwecji. Cena za jednorazowy przejazd mostem dla samochodu osobowego wynosi 285 SEK. Więcej informacji o cenach przejazdów oraz inne ciekawostki o moście, znajdziesz na stronie internetowej öresundsBron.

Autobusem

Pragnąc dojechać autobusem do Szwecji lub Polski możesz skorzystać z usług poniższych przewoźników. (Podane poniżej przykłady cen dotyczą osoby dorosłej)

Baltic ExpressBuss AB[1] – oferuje regularne połączenia autobusowe między większymi miastami w Polsce i Szwecji. Autobusy korzystają z przeprawy promowej między Świnoujściem i Ystad lub między Gdynią i Karlskroną. Cena za przejazd ze Sztokholmu do Warszawy kosztuje 795 SEK w jedną lub 1195 SEK w obie strony.

EUROLINES[2] – na trasie Szwecja – Polska obsługuje dwie linie: Warszawa – Poznań – Szczecin – Malmö – Göteborg i Kraków – Wrocław – Malmö – Göteborg. Autobusy korzystają z przeprawy promowej między Świnoujściem i Ystad. Cena za przejazd z Göteborga do Warszawy kosztuje 380 PLN (około 760 SEK) w jedną lub 630 PLN (około 1260 SEK) w obie strony.

TOURBALTIC[3] – na trasie Szwecja – Polska obsługuje dwie linie: Warszawa – Poznań – Szczecin – Malmö – Göteborg i Łódź – Warszawa – Gdańsk – Karlskrona – Göteborg. Autobusy korzystają z przeprawy promowej między Świnoujściem i Ystad lub między Gdynią i Karlskroną. Cena za przejazd z Göteborga do Warszawy kosztuje 810 SEK w jedną lub 1210 PLN w obie strony.

Promem

Promy to najtańszy, a jednocześnie bardzo przyjemny środek dojazdu do Szwecji. Już samą podróż promem można traktować jako formę wypoczynku dzięki znajdującym się tam sklepom, restauracjom i barom. Dodatkową zaletą promów jest możliwość przewiezienia samochodu. Przy rezerwacji biletów promowych trzeba pamiętać że ceny często zmieniają się w zależności od sezonu i czy płynie się rejsem dziennym czy nocnym.

Podane poniżej przykłady cen dotyczą osoby dorosłej.

Promy do Szwecji z Polski

Polferries[4] – promy kursują na trasach Gdańsk – Nynäshamn (koło Sztokholmu) i Świnoujście – Ystad. Przejazd z Gdańska do Nynäshamn trwa 19 godzin a ze Świnoujścia do Ystad 9 godzin 30 minut. Cena za przejazd z Gdańska do Nynäshamn wynosi 495 SEK w jedną lub 880 SEK w obie strony. Natomiast cena za przejazd ze Świnoujścia do Ystad wynosi 450 SEK w jedną lub 750 SEK w obie strony. Do powyższych cen należy doliczyć ewentualną opłatę za kabinę, która na trasie Gdańsk – Nynäshamn jest szczególnie polecana.

Stena Line[5] – promy kursują na trasie Gdynia – Karlskrona. Przejazd trwa 10 godzin 30 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od dnia tygodnia między 335 SEK a 395 SEK. Cena za przejazd dwustronny – między 515 SEK a 595 SEK.

Unity Line[6] – promy kursują na trasie Świnoujście – Ystad. Przejazd trwa 6 godzin 45 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od pory roku między 450 SEK a 520 SEK. Cena za przejazd dwustronny – między 750 SEK a 820 SEK.

Promy do Szwecji z Danii

HH-Ferries[7] – promy kursują na trasie Helsingør (Dania) – Helsingborg. Przejazd trwa 20 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od dnia tygodnia między 9 SEK a 18 SEK. Cena za przejazd dwustronny – między 18 SEK a 36 SEK.

Scandlines[8] – promy kursują na trasie Helsingør (Dania) – Helsingborg. Przejazd trwa 20 minut. Bilet jednostronny kosztuje 22 SEK a dwustronny 40 SEK.

Stena Line[9] – promy kursują na trasach Frederikshavn (Dania) – Göteborg i Grenå (Dania) – Varberg. Przejazd z Frederikshavn do Göteborga trwa od 2 godzin do 3 godzin 30 minut w zależności od promu, a z Grenå do Varberg 4 godziny. Cena za przejazd z Frederikshavn do Göteborga wynosi od 100 SEK do 160 SEK w zależności od dnia tygodnia. Natomiast cena za przejazd z Grenå do Varberg wynosi od 100 SEK do 140 SEK w zależności od dnia tygodnia.

Promy do Szwecji z Niemiec

Scandlines[10] – promy kursują na trasach Sassnitz (Niemcy) – Trelleborg (koło Malmö) i Rostock – Trelleborg. Przejazd z Sassnitz do Trelleborga trwa 3 godziny 45 minut, a z Rostocku do Trelleborga 5 godzin 45 minut. Cena za przejazd z Sassnitz do Trelleborga wynosi 100 SEK w jedną lub 200 SEK w obie strony. Natomiast cena za przejazd z Rostocku do Trelleborga wynosi 180 SEK w jedną lub 360 SEK w obie strony.

TT-line[11] – promy kursują na trasach Travemünde (Niemcy) – Trelleborg (koło Malmö) i Rostock – Trelleborg. Przejazd z Travemünde do Trelleborga trwa 7 godzin, a z Rostocku do Trelleborga od 3 godzin do 7 godzin w zależności od promu. Cena za przejazd z Travemünde do Trelleborga wynosi 100 SEK w jedną lub 200 SEK w obie strony. Natomiast cena za przejazd z Rostocku do Trelleborga wynosi 180 SEK w jedną lub 360 SEK w obie strony.

Stena Line[12] – promy kursują na trasie Kilonia (Kiel) – Göteborg. Przejazd trwa 13 godzin 30 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od dnia tygodnia i pory roku między 310 SEK a 710 SEK.

Przejścia graniczne

Podział administracyjny

Podział administracyjny Szwecji

Szwecja jest podzielona na 21 regionów terytorialnych (szw. län – odpowiednik polskiego województwa):

Miasta

Według kryteriów statystycznych w Szwecji wyróżnia się podział na tätorty i småorty. Podział wraz z wyzanczeniem granic miejscowości oraz wyliczeniem liczby ich ludności jest przeprowadzany co 5 lat przez Statistiska centralbyrå (SCB) według obowiązującej definicji. Określenie „miasto” było oficjalnie stosowane do 1 stycznia 1971, kiedy wprowadzono w Szwecji reformę administracyjną. Zniesiono wówczas dotychczasowy podział na gminy wiejskie (landskommuner), miejskie (stadskommuner) i köping (köpingskommuner). W ich miejsce wprowadzono jednolity typ gminy. Tym samym posiadanie historycznego statusu miasta (gminy miejskiej) straciło administracyjne i prawne znaczenie.

Ciekawe miejsca

Największe atrakcje

Sztokholm i okolice

  • Gamla Stan, Sztokholm – spacer wąskimi uliczkami Starego Miasta przenosi w atmosferę średniowiecznego Sztokholmu;
  • Vasamuséet, Sztokholm – fascynujący okręt z XVII w. podniesiony z dna sztokholmskiego portu i pieczołowicie przywrócony do dawnego stanu;
  • Drottningholm, Sztokholm – wycieczka statkiem do rokokowej rezydencji rodziny królewskiej nad brzegiem jeziora Melar;
  • Schronisko młodzieżowe Af Chapman, Sztokholm – nocleg na pokładzie statku-schroniska zacumowanego w centrum stolicy;
  • Birka nad jeziorem Melar – historia wikingów oglądana z bliska w miejscu, gdzie niegdyś wznosiły się zabudowania najstarszego miasta Szwecji;
  • Wyspa Gällnö, archipelag sztokholmski – spacer w leśnej gęstwinie i kąpiel w morzu na wyspie o brzegach porośniętych barwnymi kwiatami;
  • Gamla Uppsala – królewskie kopce grobowe i piękny średniowieczny kościół na miejscu starożytnej pogańskiej osady.

Göteborg i okolice

  • Galeria Fürstenberg – największa atrakcja wspaniałego Muzeum Sztuki; obrazy autorstwa najwybitniejszych szwedzkich malarzy XIX i początku XX w.;
  • Kawiarnie Hagi – filiżanka kawy wypita przy kawiarnianym stoliku w starej robotniczej dzielnicy Göteborga;
  • Marstrand – forteca na wybrzeżu Bohuslän;
  • Smedje Volund – wzniesiony z różowego granitu dom, a zarazem pracownia mistrza kowalstwa Berthe Johanssona, gdzie piękne meble wykuwane są z metalowych elementów wraków wydobytych z morza;
  • Fiskebåckskil – malownicza wioska rybacka na wybrzeżu Bohuslän z pracownią malarza Carla Wilhelmsona;
  • Fallensdagar, Trollhattan – trzydniowy festiwal muzyki i tańca organizowany pod koniec lipca przy wspaniale oświetlonych wodospadach;
  • Kinekulle – „Góra kwiatów” na południowym brzegu jeziora Wener, słynąca z kamieni runicznych i średniowiecznych kościołów.

Południowy zachód

  • Twierdza w Varbergu – nocleg w starym więzieniu, dziś wspaniałym schronisku młodzieżowym, górującym nad zachodnim wybrzeżem
  • Nimis – wspinaczka po niezwykłej rzeźbie z wyrzuconego na ląd drewna, która pochyla się ku morzu na półwyspie Kullen;
  • Ogrody Sofiero – najlepiej zwiedzać je wczesnym latem, kiedy słynny wąwóz rododendronów rozkwita kolorami;
  • Katedra w Lund – najwspanialsza romańska katedra w północnej Europie i niesamowita krypta, w której – jak głosi legenda – wielkolud Finn zamienił się w kamień;
  • Parki Malmö – eleganckie, pełne spokoju ogrody – schronienie przed kipiącą energią trzeciego co do wielkości miasta Szwecji;
  • Sandhammaren – kilometry piasków pod słonecznym niebem południowego wybrzeża Skanii;
  • Gourmet Grön – gastronomiczna oaza w Karlshamn w prowincji Blekinge – najlepsze wegetariańskie dania w Szwecji.

Południowy wschód

  • Zamek w Kalmarze – warto zwiedzić wnętrza XII-wiecznej twierdzy, przepięknie przekształconej w renesansowy pałac;
  • Kullzenska Caféet, Kalmar – smakowite ciastka w uroczym XVIII-wiecznym domu;
  • Dom Emigrantów, Växjö – wystawa opowiadająca o losach milionów Szwedów zmuszonych do emigracji do Stanów Zjednoczonych w XIX w.; obowiązkowy punkt programu w Smĺlandzie;
  • Västänas Slott, Röttle – pensjonat w zabytkowym domu, z widokiem na jezioro Wetter;
  • Vadstena – najbardziej nastrojowe miasto na wschodnim brzegu jeziora Wetter ze słynnym klasztorem założonym przez pierwszą kanonizowaną kobietę w Szwecji, św. Brygidę;
  • Fabryki włókiennicze w Norrköping – opisane przez Carla Millesa jako najpiękniejszy krajobraz przemysłowy w Europie; budynki ze sztukateriami odbijają się w wodach tętniącego życiem miasta;
  • Visby, Gotlandia – godne obejrzenia mury obronne dawnej hanzeatyckiej twierdzy; okazja do dobrej zabawy razem z tysiącami młodych Szwedów, którzy odwiedzają tę bałtycką wyspę latem.

Wybrzeże Zatoki Botnickiej – od Gävle po Haparandę

Rejs po rzece Angerman, Härnösand – podróż statkiem do spokojnego Solleftea jedną z piękniejszych rzek Szwecji

  • Högbonden, Höga Kusten – noc spędzona w dawnej latarni morskiej na nieskażonej cywilizacją wyspie;
  • Farma łosi, Bjurholm – bliskie spotkanie z największym lądowym zwierzęciem Europy na fascynującej farmie koło Umeå;
  • Pite Havsbad, Pitea – najlepsze kąpielisko północnej Szwecji, słynące z długich, słonecznych dni i ciepłych wód;
  • Gammelstad, Lulea – 450 drewnianych domków największej w Szwecji wioski parafialnej;
  • Archipelag u wybrzeży Lulea – rejs do jednej z dziesiątek porośniętych sosnowymi lasami wysp na krańcu Zatoki Botnickiej.

Środkowa Szwecja

  • Podróż pociągiem Inlandsbanan – szansa obejrzenia wspaniałych szwedzkich lasów i majestatycznych rzek z bliska, bez potrzeby wychodzenia z przedziału;
  • Plaże na wyspach, Kristinehamn – wiele wysp na jeziorze Wener obiecuje odpoczynek i opaleniznę;
  • Wspinaczka w górach Härjedalen – powrót do natury w dalekiej górskiej prowincji środkowej Szwecji;
  • Spływ rzeką Klarälven, Karlstad – budowa tratwy i spływ najbardziej malowniczą rzeką Värmlandu;
  • Poszukiwanie potwora, Östersund – polowanie na szwedzką wersję potwora z Loch Ness w uroczym mieście na brzegu jeziora;
  • Park Niedźwiedzi Grönklitt, Orsa, Dalarna – największy park niedźwiedzi w Europie dający szansę podglądania ich z bliska.

Szwedzka Laponia

  • Droga przez Pustkowie, Strömsund – surowe piękno północnej Szwecji na odludnej, krętej drodze prowadzącej w głąb Laponii;
  • Przysmaki lapońskie, Klippen – w restauracji hotelowej w zagubionej wiosce na północy można skosztować prawdziwych lokalnych delikatesów. W jadłospisie potrawy z renifera, łosia i niedźwiedzia;
  • Lappstaden, Arvidsjaur – udostępnione do zwiedzania drewniane chatki i domki na planie kwadratu w lapońskiej wiosce parafialnej pozwalają poznać bliżej życie rdzennych mieszkańców Szwecji;
  • Szlak Kungsleden, Jäkkvik – jeden z najmniej uczęszczanych i najpiękniejszych odcinków szlaku wędrówkowego na północy, prowadzący przez Park Narodowy Pieljekaise;
  • Krąg polarny, Jokkmokk – przekroczenie magicznej linii daje poczucie spełnienia. Najlepsze miejsce do podziwiania zorzy polarnej;
  • Lodowy Hotel, Jukkasjärvi – możliwość spędzenia nocy w temperaturze –5 °C w nieprzepuszczającym zimna śpiworze w jednym z najsłynniejszych hoteli świata.

Najważniejsze muzea

Obiekty z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO

Transport

Po Szwecji bez problemu podróżować można samolotem, pociągiem i autobusem.

Informacje dla kierowców

Samochody prywatne mogą być swobodnie wwożone do Szwecji z terenu UE i użytkowane na obcych tablicach rejestracyjnych do 1 roku. Przed dokonaniem rejestracji samochodu w Szwecji niezbędny jest obowiązkowy (płatny) przegląd w wyspecjalizowanej sieci stacji diagnostycznych (Svensk Bilprovning). Niezbędne jest do tego prawo jazdy i polski dowód rejestracyjny. Po pozytywnej inspekcji pojazdu należy złożyć odpowiedni wniosek rejestracyjny do Centralnego Rejestru Pojazdów (Bilregistret). Osoba składająca wniosek musi wykazać miejsce zamieszkania w Szwecji oraz dowód tożsamości. Przywóz do Szwecji nowego samochodu (o przebiegu mniejszym niż 6000 km lub w ciągu 6 miesięcy od daty pierwszej rejestracji) będzie się wiązać z koniecznością zapłaty podatku VAT. Informacje na temat sprowadzania oraz rejestracji pojazdów w Szwecji znajdują się na stronie internetowej Urzędu Transportu Drogowego (Vägverket). Ważne prawo jazdy wydane w Polsce obowiązuje w Szwecji, jeśli nie zostało wymienione na szwedzkie prawo jazdy. Prawo jazdy wydane w Polsce może być wymienione na szwedzkie, jeśli posiadacz uzyskał pozwolenie na stały pobyt w Szwecji. Wnioski w tych sprawach przyjmują właściwe szwedzkie urzędy wojewódzkie (Länsstyrelsen). Bezwzględny limit wieku dla osób kierujących pojazdami samochodowymi wynosi 18 lat. Ponadto warto wiedzieć, że:

  • niezależnie od pory dnia i roku używanie świateł mijania jest obowiązkowe;
  • z uwagi na bardzo częste i tragiczne w skutkach kolizje ze zwierzyną leśną (np. z łosiami) należy zachować szczególną ostrożność podczas prowadzenia samochodu przez tereny zalesione – koszty ewentualnych szkód po kolizji ze zwierzyną leśną użytkownik pojazdu ponosi we własnym zakresie, o ile nie wykupi specjalnego ubezpieczenia;
  • rygorystycznie traktowane są ograniczenia prędkości na drogach (są one zmienne, jednak najczęściej występują: autostrady – 120-100 km/godz., drogi – 90-70 km/godz., teren zabudowany – 50-30 km/godz.);
  • wszyscy pasażerowie samochodu muszą używać pasów bezpieczeństwa;
  • obowiązkowe są odpowiednie siedzenia dla dzieci do 12. roku życia;
  • prawo szwedzkie jest bardzo surowe w stosunku do osób łamiących przepisy drogowe, a w szczególności wobec osób prowadzących pojazd pod wpływem alkoholu (dozwolony limit stężenia alkoholu we krwi wynosi 0,2 promila, a w wydychanym powietrzu 0,1 mg/1); kary za łamanie przepisów są surowe (od wysokiego mandatu i odebrania prawa jazdy aż do kary pozbawienia wolności);
  • wszystkie samochody prywatne starsze niż 2 lata podlegają co roku kontroli w stacji diagnostycznej;
  • Polacy przyjeżdżający do Szwecji nie muszą legitymować się zieloną kartą, wystarczy dowód ubezpieczenia OC; zaleca się wykupienie polisy Assistance ze względu na wysokie koszty holowania samochodu;
  • w przypadku nabycia samochodu w Szwecji w celu wywozu do Polski należy zgłosić się z wnioskiem (można go znaleźć tutaj) oraz dowodem tymczasowego ubezpieczenia pojazdu do Urzędu Transportu Drogowego (Vägverket), aby uzyskać tymczasowy dowód rejestracyjny i tablice; jednocześnie poprzedni właściciel powinien wyrejestrować pojazd. Osoby rejestrujące pojazd w Polsce obowiązane są ponadto przedstawić dowód opłacenia podatku akcyzowego. Przy imporcie samochodu z przebiegiem mniejszym niż 6000 km lub w ciągu 6 miesięcy od daty jego pierwszej rejestracji należy zapłacić w Polsce podatek VAT podczas rejestracji.
  • Uwaga: urzędy konsularne w Szwecji przestrzegają kierowców przed spożywaniem alkoholu podczas podróży promowej do portów szwedzkich. Kontrola trzeźwości kierowców jest przeprowadzana rutynowo na przejściach granicznych.

Wyjazd

Porozumiewanie się

Zobacz w osobnym artykule Rozmówki szwedzkie.

Język szwedzki to język z grupy skandynawskiej języków germańskich. Posługuje się nim ponad 8 mln osób, zamieszkujących Szwecję i zachodnią Finlandię (Wyspy Alandzkie). Język urzędowy w Szwecji i w Finlandii (obok fińskiego). Odrębny język już od VIII wieku. Najstarsze zabytki językowe pochodzą z XII w. Już od XVI w. zauważalne tendencje do tworzenia języka wspólnego, czy to w postaci języka pism religijnych, czy świeckiego języka pism urzędowych tzw. języka kancelaryjnego. Szczególny nacisk kładziono na oczyszczenie języka z naleciałości niemieckich. W zakresie wymowy odczuwa się w XVIII w. unifikujący wpływ dworu królewskiego – na tym tle zarysowuje się podział na język „chłopski” tzw. bondska i „dworski” – hof swenska. U podłoża wymowy języka dworskiego leży wymowa Sztokholmu i prowincji Uppland. Język ten będzie stanowił podstawę ponaddialektalnego języka pisanego, tzw. riksspraket. Obecnie funkcjonują dwa zespoły dialektów: w Szwecji i Finlandii.Standardowy język szwedzki posiada tylko dwa rodzaje (nijaki i ogólny), jednak większość dialektów nadal rozróżnia 3 rodzaje gramatyczne.

Zakupy

Drewniany konik z Dala jest prawdopodobnie najbardziej typową szwedzką pamiątką. Ostro rywalizuje jednak z reniferem, który symbolizuje dziewiczą przyrodę kraju. Światową markę mają szwedzkie szkła i kryształy. Inną szwedzką specjalnością są edukacyjne zabawki z surowców naturalnych, a także saboty, czyli drewniaki, które można kupić w wielu sklepach.

Koniki i kogucik z Dala – te jaskrawo pomalowane zabawki były niegdyś wycinane z odpadów drewna. Później konik stał się symbolem narodowym Szwecji. Obecnie jest sprzedawany w wielu wersjach kolorystycznych.

Szwedzkie szkło – w szwedzkich hutach wytwarza się m.in. piękne komplety naczyń, różne wyroby z kryształu, a także przedmioty codziennego użytku.

Zabawki dla dzieci – kolorowe zabawki z drewna firmy Brio są znane na całym świecie. Edukacyjne książeczki z obrazkami, gry i łamigłówki są znakomitym upominkiem dla najmłodszych.

Dzianina – czapki i rękawiczki z atrakcyjnymi wzorami, znane jako lovikka, robi się z wełny, która dobrze chroni przed zimnem i wilgocią.

Plecak z reniferowej skóry – Plecaki chętnie noszą zarówno dzieci, jak i dorośli.

Rzemiosło lapońskie – nóż myśliwski z rękojeścią z reniferowego rogu i kasa, czyli czerpak z brzozowego drewna, są nie tylko ładne, lecz również przydatne podczas biwaku.

Szwedzkie przysmaki – popularne przetwory robi się z różnych dziko rosnących owoców, m.in. borówek i malin moroszek. Śledzie, pieczywo chrupkie i pierniczki można kupić we wszystkich sklepach spożywczych, a cukierki są sprzedawane na sztuki. Rożne gatunki szwedzkiej wódki można kupić w miniaturowych butelkach.

Gastronomia

Przez całe wieki Szwecja targana różnymi wojnami była państwem biednym. Dlatego też kuchnia szwedzka wykształciła się jako jedna z prostszych kuchni w Europie. Kuchnia szwedzka oferuje niezbyt wyszukane dania, tradycyjnie charakteryzowała się używaniem bardzo dużych ilości cukru. Szwedzi słodzili prawie wszystko – ryby (śledzie), mięsa, pasztety, zupy, a nawet chleb. Obecnie w kuchni nie stosuję już tyle cukru, ale przyzwyczajenia i nawyki zostały – nadal słodkość wielu potraw szwedzkich może zaskoczyć niejednego.

Szwecja posiadająca wybrzeże znacznej długości ma w swojej kuchni wiele ryb. Najpopularniejsze są dostępne w Bałtyku śledzie, które je się marynowane, w sosach i zalewach (np. w sosie winnym) lub jako sałatkę (z jabłkami, burakami i cebulą). Popularna jest również makrela (np. w sosie jogurtowym). Dengiz mahsulotlari ham qadrlanadi.

Shvetsiyada iste'mol qilingan sho'rvalar orasida eng mashhurlari: baliq (oq sharob va kartoshkali), pivo (och va quyuq pivo, sarig'i va apelsin qobig'i bilan), sariq loviya (loviya, cho'chqa yog'i va piyoz bilan).

Shvedlar ko'p qatiq ichishadi va asrlar davomida mashhur bo'lgan jo'xori uni kreplarini eyishadi. Shuningdek, ular juda ko'p pishloq iste'mol qiladilar (masalan, qayta ishlangan). messmyor). Shirinlik uchun an'anaviy shved oshxonasiga ko'ra, olma yoki krijovnik sufle va xamirturush gulchambari beriladi. Shvedlar spirtli ichimliklarni sotish qoidalariga qat'iy rioya qilgan holda, kam alkogolli ichimliklar ichishadi. Juda mashhur pivodan tashqari (starköl) ma'lum bo'lgan kam alkogolli ichimlik lattol. Qahva alkogolsiz ichimliklar orasida ustunlik qiladi, kuchli va qaymoq bilan xizmat qiladi.

Turar joy

== Fan = Shved akademiyasi (Shved Svenska Akademien) - Stokgolmda joylashgan qirollik akademiyasi, mustaqil madaniy va ilmiy muassasa, uning asosiy vazifasi shved adabiyoti va tilining rivojlanishiga ko'maklashishdir. Akademiya umrbod saylangan o'n sakkiz a'zodan iborat.

ish

2004 yil 1 maydan boshlab Polsha fuqarolari Shvetsiyada erkin ish izlashlari, ishlashlari va yashash huquqini olishlari mumkin. Shvetsiyada ishlaydigan polyak shved fuqarosi bilan teng munosabatda bo'lishi kerak - u mehnat sharoitlari, ish haqi, mehnat munosabatlari va kasbiy tayyorgarlik nuqtai nazaridan bir xil huquq va majburiyatlarga ega. Bu ish bilan band bo'lgan xodimga ham, uning oila a'zolariga ham tegishli. Turmush o'rtog'i va bolalari ham qolish va ishlash huquqiga ega. Ish topish uchun bandlik idorasida ro'yxatdan o'tish shart emas. Biroq, ishsizlik nafaqasini olish yoki kursga yozilish uchun ro'yxatdan o'tish zarur; bu imtiyozlar faqat Shvetsiyada ilgari ishlagan taqdirda to'lanadi. Bandlik agentligining bo'linmalari (Arbetsförmodlingen) ish qidiruvchilarga ham, ish qidiruvchilarga ham yordam berish. Agar siz ishsiz qolsangiz, mahalliy bandlik idorasida ro'yxatdan o'tishingiz mumkin. Muayyan sharoitlarda siz ishsizlik nafaqasini olishingiz mumkin. To'liq ma'lumotni mahalliy bandlik idorasidan olishingiz mumkin (Arbetsförmedlingen). Chet elda ishlash niyatida bo'lganlar ish taklifining ishonchliligini tekshirishlari kerak. Yalang'och o'rim -yig'im mavsumiy ishlariga sayohatlar yoki boshqa ishlarni olishda yordam beradigan, isbotlanmagan kompaniyalar yoki alohida vositachilar (Polsha va Shved) bilan shartnoma tuzish maqsadga muvofiq emas. Eslatma: bandlik agentliklari reestriga kiritilgan shaxslar ro'yxati veb -saytda mavjud Iqtisodiyot va mehnat vazirligi ("Ishga joylashish" bo'limida). Berilgan bo'linmaning bandlik agentliklari reestriga kiritilishi to'g'risida ma'lumotni, shuningdek, poviyat yoki vovodalik mehnat idorasidan olish mumkin. Shvetsiya Qirolligidagi konsulliklar ish qidirishda vositachilik qilmaydi va Shvetsiyada yashash joyini topishda yordam bermaydi.

Xavfsizlik

Salomatlik

Favqulodda vaziyatlarda Milliy sog'liqni saqlash jamg'armasiga badal to'laydigan odamlar Shvetsiyada sug'urta bo'yicha tibbiy yordam olish huquqiga ega. Buning uchun to'g'ridan -to'g'ri tibbiy muassasada sug'urta faktini tasdiqlovchi hujjatni taqdim etish kerak - ko'pincha bu E -111 shakli. Ushbu sertifikat, a'zo davlatlarda bo'lganida, natura bo'yicha imtiyozlar olish huquqini beradi:

  • vaqtinchalik turizm yoki qisqa xizmat safari uchun Shvetsiyaga boradigan odamlar;
  • ishsizlik nafaqasini olayotgan ishsizlar, boshqa a'zo davlatlarga u erda ish izlab, oila a'zolari bilan birga boradilar (shart Polshaning bandlik idorasida ro'yxatdan o'tganidan kamida 4 hafta o'tgach; mamlakat tashqarisida ish izlash uchun tibbiy yordam olish huquqi. yashash faqat 3 oyga beriladi); qo'shimcha ravishda, bandlik idorasi tomonidan berilgan E-303 shakli talab qilinadi;
  • xalqaro transport xodimlari;
  • Shvetsiyaga o'qish uchun kelgan talabalar va ularning oila a'zolari (E-111 shakli o'quv davrida sog'ligingiz yomonlashmasligini ta'minlash uchun zarur bo'lgan barcha tibbiy xizmatlardan foydalanish huquqini beradi);
  • boshqa a'zo davlatlarda ishchilar va o'z-o'zini ish bilan band ishchilarni va ular bilan birga kelgan oila a'zolarini joylashtirdi.

Shvetsiyada yashash huquqiga ega bo'lgan Polsha fuqarolari, shuningdek, Shvetsiya fuqarolari bilan bir xil sharoitda Shvetsiyada universal sog'liqni saqlash tizimidan foydalanish huquqiga ega (to'liq ro'yxatga olish raqamini olgandan keyin - shaxsiy raqam). Sug'urta badallari standart soliq tizimi bo'yicha yig'iladi. Bu tizim oddiy tibbiy yordam va shifoxonada davolanishni bir xil stavkalarda ta'minlaydi.

Shvetsiyada to'lovni qaytarish uchun zarur bo'lgan hujjatlar asl hisob -fakturalar va to'lovni tasdiqlovchi hujjatlardir.

Agar siz milliy ijtimoiy sug'urta tizimiga kirmaydigan muassasada yordam olsangiz, davolanishning to'liq qiymati sizdan olinadi. Ularni qaytarib bo'lmaydi.

Ijtimoiy ta'minot tizimida ishlaydigan shifokor, kompensatsiya to'lanadigan retseptni berishga haqli.

Favqulodda yordam raqami - 112. Favqulodda vaziyatda siz xarajatlarning bir qismini to'laysiz Polshaga qaytish transporti to'liq bemor tomonidan to'lanadi.

Shifokor va mutaxassisning maslahati uchun siz har bir tumanga qarab haq to'lashingiz kerak bo'ladi, agar siz stomatologik davolanishni olsangiz, uning to'liq narxini ma'lum chegaraga qadar to'laysiz, va qimmatroq davolanish uchun to'laysiz. Bu miqdordan oshib ketishning bir qismi (30-65%) Agar sizga shifoxonada ambulatoriya bo'yicha maslahatlar berilgan bo'lsa, siz bir haq to'laysiz, agar kasalxonada bo'lsangiz, sizdan kunlik stavka olinadi. Retseptli dorilar uchun siz to'liq to'laysiz. narx, agar u ma'lum bir chegaradan oshmasa, siz oshgan summaning faqat bir qismini to'laysiz (10-50%).

Siz ijtimoiy sug'urta tizimida ishlaydigan davlat imtiyozlari va xususiy muassasalardan foydalanishingiz mumkin. Ushbu tizimning bir qismi bo'lgan xususiy shifokorlar va stomatologlarning ro'yxatini dorixonalarda topish mumkin. Doktoringizga Evropa sog'liqni sug'urta kartasini taqdim eting. Stomatologik yordam olish uchun o'z-o'zini ish bilan ta'minlaydigan ijtimoiy xavfsizlik stomatologiga yoki jamoat stomatologiya klinikasiga murojaat qiling (xalqdanKasalxonaga yotqizish talab qilinmaydi, siz tez yordam bo'limiga borishingiz mumkin (akutmottagningen) davlat shifoxonasi, sizning Evropa sog'liqni sug'urta kartangizni ko'rsatadi.

Emlashlar

  • Gepatit A - virusli gepatit A - emlash shart emas
  • Gepatit B - virusli gepatit B - emlash shart emas
  • ŻG - sariq isitma - emlash shart emas
  • BTP - difteriya, qoqshol, poliomielit - tavsiya etilgan emlash
  • JB - tif - emlash shart emas
  • W - quturgan - emlash shart emas
  • JZM - Yapon ensefaliti - emlash shart emas
  • MK - meningokokka qarshi emlash (a c) - emlash ixtiyoriy

aloqa

Telefon

Shvetsiya juda yaxshi umumiy telefon tizimiga ega. "Informafon" tizimidan nafaqat qo'ng'iroq qilish, balki matnli telefon sifatida ham foydalanish mumkin, undan faks yoki elektron pochta yuborish, shuningdek Internetda harakat qilish mumkin. Telefon kabinalaridagi telefonlar kartalar bilan, ba'zan esa to'lov kartalari bilan ishlaydi.

Internet

post

Turistik ma'lumotlar

Shvetsiyaning barcha yirik shaharlarida turistik axborot punktlari mavjud. U erda siz hududning bepul xaritalarini, ma'lumot broshyuralarini va shunga o'xshash materiallarni olishingiz mumkin. Shuningdek, ofislar turar joyni tashkil qiladi va mahalliy diskont kartalarini sotadi.

Diplomatik vakolatxonalar

Shvetsiyada akkreditatsiyadan o'tgan diplomatik vakolatxonalar

Polsha Respublikasining Stokgolmdagi elchixonasi

ul. Karlavägen 35, 114 31 Stokgolm

Telefon: 46 08 50 57 50 00

Faks: 46 08 50 57 50 86

Veb-sahifa: https://sztokholm.msz.gov.pl/pl/

Elektron pochta manzili:[email protected]

Polshada akkreditatsiyadan o'tgan diplomatik vakolatxonalar

Varshavadagi Shvetsiya elchixonasi

ul. Bagatel 3

00-585 Varshava

Telefon: 48 22 640 89 00

Faks: 48 22 640 89 83

Veb-sahifa: https://www.swedenabroad.se/sv/utlandsmyndigheter/polen-warszawa/

Elektron pochta: [email protected]


Ushbu maqolada buni amalga oshirish uchun minimal ma'lumotlar mavjud foydali . Biroq, yo'lboshchi bo'lish uchun hali ko'p yo'l bor. Bo'shliqlarni to'ldirish va allaqachon boshlangan bo'limlarni kengaytirish orqali yordam bera olasiz.
Ushbu veb -sayt veb -sayt tarkibidan foydalanadi: Shvetsiya Wikitravel -da chop etilgan; mualliflar: w tarixni tahrirlash; Mualliflik huquqi: litsenziya ostida CC-BY-SA 1.0
Geografik koordinatalar